معارف اسلا می

سؤال مطرح شده در مورد يكي از نعمت‌هاي بهشتي است كه نصيب بهشتيان مي‌شود.
از آن جايي كه شناخت اوصاف و ويژگي‌هاي نعمت‌هاي بهشتي متوقف بر دقت نظر در آيات و رواياتي است كه در اين موارد سخن به ميان آورده‌اند ما نيز براي جواب آيات و روايات مربوطه را بررسي مي کنيم.
در آياتي از قرآن كه در مورد حور العين اشاره‌اي فرموده‌اند و عمده آنها در سورة الرحمن و سوره واقعه مي‌باشند، سخني از اين كه حور العين فرشته است يا نه؟ مطرح نشده فقط اوصافي از آنها گفته شده كه با توجه به اين آيات و اوصاف پي خواهيم برد كه يك سري ويژگي‌هايي دارند كه مخصوص زنان است، مثلاً در آيه‌اي كه مي‌فرمايد: «و جعلناهن ابكارا»؛ ما آنها را باكره آفريديم.[1]
و يا در آيه‌اي ديگر كه مي‌فرمايد: «و لهم فيها ازواج مطهره»؛ كه در بهشت براي متقين زوجهاي پاكيزه‌اي است.[2] و در تفسير آن ذكر فرموده‌اند اينها زوجهايي هستند كه از تمام خبائث ظاهري و باطني بدور هستند.
و از اين ها كه بگذريم در خود معناي حور العين و وجه تسميه اين كلمه فرموده‌اند حور به معني سفيد اندام و عين به معناي گشاده چشم و يا معناي اين كه سفيده چشم كه در نهايت سفيدي است و سياهي آن در غايت سياهي و صفا و طراوت.
همه اينها و اوصافي كه ذكر شد دلالت دارند بر اينكه اين موجودات بهشتي را خداوند به شكل زنان دنيوي با ويژگي‌هاي خاص خلق فرموده است.
و امّا اگر بخواهيم جنس حور العين برايمان مشخص شود باز روايتي در اين رابطه آمده است كه تصريح به جنس حور العين فرموده‌اند:
ابي بصير از امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌خواهد او را با توصيف بهشت به شوق آورد، حضرت نيز پس از بيان اوصافي از بهشت و نعمت‌هايش به توصيف حور العين مي‌پردازد. راوي سؤال مي‌كند: فدايت شوم، حور العين از چه چيزي خلق شده است؟ فرمودند: از خاك و سرشت بهشتي.[3]
و در روايتي ديگر نيز كه از امام رضا ـ عليه السّلام ـ نقل شده كه مي‌فرمايند حور العين جنسش از خاك و زعفران بهشتي است كه هرگز فاسد نمي‌شود.[4]
(نتيجه) با توجه به آيات و روايات و توضيحات مذكور مي‌توان دريافت كه حوريان موجودات بهشتي از جنس خاك بهشت هستند كه خداوند آنها را به شكل زنان خلق فرموده و با ملائكه فرق دارند و امّا قسمت دوم سؤال كه مي‌فرمايند بر چه اساسي حور العين به بهشتيان تعلق مي‌گيرد و با آنها ازدواج مي‌كنند؟
اولاً بايد گفت، كه مراد از تزويج اهل بهشت با حوريان غير از تزويج اصطلاحي كه بين زنان و مردان دنيا صورت مي‌گيرد و داراي شرائط خاصي است، بلكه تزويج در مورد آنها يعني قرين و همنشين با حوريان هستند و از تمام لذائذ وجود آنها بهره‌مند مي‌شوند.[5]
و ثانياً بايد ثابت شود شخص لياقت و قابليت ورود به بهشت را دارد، آن وقت در مورد تعلق نعمت‌هاي بهشتي به او بحث نمود، پس اگر شخصي از تمام مراحل و گذرگاهها به خوبي گذر و عبور نمايد و به قول معروف برگ سبز و گذرنامه بهشت را در دست داشته باشد و وارد بهشت شود، از نعمت‌هاي بهشتي به قدر معرفت و  درجه و مقامش بهره‌مند خواهد شد كه يكي از آن نعمت‌ها حور العين است. البته در بهشت درجات و مقامات مختلفي هست «درجاتٌ متفاضلات و منازل متفاوتات»[6]؛ براي كساني که با تقوي باشند و بر هواي نفس خود غلبه نمايند دو جنت است، «و لمن خاف مقام ربه جنتان»[7] كه يكي از نعمت‌هاي اين افراد در اين دو بهشت زناني هستند كه لبان چون ياقوت و اندامي چون مرجان دارند كه فقط به همسران خود دلبسته اند و با آنها هيچ انس و جني آميزش نكرده است.
و در روايت هم وارد شده كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌فرمايند: هيچ بنده اي وارد بهشت نمي‌شود مگر اين كه بالاي سر و پايين پاي او دو حور العين مي‌نشينند و با زيباترين صوت براي او نغمه سرايي مي‌كنند و اين نغمه هرگز نغمه شيطاني نيست بلكه محتواي آن تمجيد و تقديس الهي است.[8]
البته اين نكته هم قابل توجه است كه در بهشت زنان مؤمنه دنيا هم وجود دارند كه طبق بعضي روايات حتي از حوريان هم زيباترند و اگر شوهر آنها در بهشت باشد مي‌تواند آن جا نيز با هم باشند.[9]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. كتاب قيامت و قرآن، آيت الله دستغيب.
2. بهشت و جهنم، احمد حبيبيان.
 
پي نوشت ها:
[1] . واقعه/ 3.
[2] . آل عمران/ 15.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج 8، ‌ص 121.
[4] . همان، ص 122.
[5] . ترجمه تفسير الميزان، دفتر انتشارات اسلامي، ج 18، ص 228.
[6] . نهج البلاغه، خطبه 85.
[7] . الرحمن/ 46.
[8] . مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج 8، ص 196.
[9] . همان، ص 214؛ و دستغيب، عبدالحسين، معاد، ص 145.